Νομός Ιωαννίνων-Καλαρρύτες & Συρράκο

Στα Τζουμέρκα βρίσκονται μερικά από τα πιο όμορφα χωριά της Ηπείρου και της Ελλάδας ολόκληρης. Ανάμεσα σε αυτά είναι οι Καλαρρύτες, στις δυτικές πλαγιές της Πίνδου, στο νομό Ιωαννίνων.

Η διαδρομή από Θεσσαλονίκη

Ξεκινήσαμε παραμονή Πρωτοχρονιάς του 2016 με προορισμό το πανέμορφο αυτό βλάχικο κεφαλοχώρι. Για να φτάσουμε σ’ αυτό το πέτρινο στολίδι της Ηπείρου, αφού περάσαμε τα Ιωάννινα, βγήκαμε από την Εγνατία Οδό, στην έξοδο προς Κατσικά κι έπειτα ακολουθήσαμε πινακίδες για Κουτσελιό, Χαρακόπι, Κέδρος, Πετροβούνι, Ποτιστικά, Παλαιοχώρι, Προσήλιο, Μυστρά και τελικά στον προορισμό μας, τους Καλαρρύτες.

Το ταξίδι μας από Θεσσαλονίκη κράτησε σε χαλαρό ρυθμό 4 περίπου ώρες. 50 χλμ είναι ο δρόμος που διανύσαμε αφού βγήκαμε από την Εγνατία, με αρκετές στροφές, που αν δεν είσαι προσεκτικός με τη σήμανση, εύκολα χάνεσαι. Ανηφορίζοντας προς τους Καλαρρύτες η μαγευτική τους θέα τη στιγμή που τους αντικρίζουμε στη πλαγιά των Αθαμανικών Ορών μας αφήνει με ανοιχτό το στόμα. Μια χούφτα πέτρινα σπιτάκια σε γκρι απόχρωση μέσα στο πουθενά, είναι μια εικόνα που προσωπικά θα μου μείνει αξέχαστη. Το χωριό εκτός από τα σπίτια, έχει όλα τα σοκάκια του από πέτρα. Τα αυτοκίνητα τα σταθμεύεις στη μια από τις δυο εισόδους του καθώς δε κυκλοφορούν μέσα στο χωριό.

Καλαρρύτες

Διανυκτερεύσαμε για τρεις μέρες στο ξενώνα του Ναπολέων Ζαγκλή. Πολύ κοντά στο ξενώνα, ο εκκεντρικός εβδομηντάρης με την πλούσια γενειάδα και το φουντωτό μουστάκι, μαζί με τη γυναίκα του Λαμπρινή, διατηρούν ένα υπέροχο παντοπωλείο – καφενείο, από τα πιο όμορφα και γραφικά στην Ελλάδα με το όνομα “Άκανθος”. Το μαγαζί λειτουργεί από τον προ-προπάπου του κυρίου Ναπολέων, παλιότερα σαν τσαγκαράδικο (υποδηματοποιείο το λέγαν τότε) και φέτος κλείνει 177 χρόνια ζωής!

Το παντοπωλείο αυτό έχει μια σημαντική οικογενειακή παράδοση την οποία ο οικοδεσπότης μας δε θα μπορούσε να μην τη συνεχίσει. Ελάχιστα έχει αλλάξει από τα παλιά χρόνια σύμφωνα με τα λεγόμενα του. Ξύλινα γαλάζια ράφια με φαγώσιμα προς πώληση, παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες του μαγαζιού και του χωριού διακοσμούν τους γαλάζιο-πορτοκαλί τοίχους. Καμιά δεκαριά τραπεζάκια με κόκκινα καρό τραπεζομάντηλα και 2-3 ηλικιωμένοι ντόπιοι να καταλαμβάνουν ένα-δυο τραπέζια πίνοντας τα ουζάκια τους. Ένα μέρος τόσο ζεστό με όμορφους και φιλόξενους ανθρώπους να μας υποδέχονται με θέρμη, κι έξω απ’ αυτό κρύο, καθαρός αέρας, σε μια γωνιά της Πίνδου, με τα βουνά της να μας περιτριγυρίζουν αρμονικά με τις χιονισμένες κορφές τους.

Οι μόνιμοι κάτοικοι στο χωριό είναι ελάχιστοι. Όχι περισσότεροι από 10-15. Ο καπνός από τις καμινάδες των σπιτιών μας φανερώνει σε ποια σπίτια κατοικούν. Το καλοκαίρι ο πληθυσμός αυξάνεται, σχεδόν πενταπλασιάζεται.

Οι Καλαρρυτινοί ήταν διάσημοι για την ασημουργία τους, στην οποία και οφείλεται η χρυσή εποχή του χωριού, στα τέλη του 18ου αιώνα, όταν οι έμποροι πουλούσαν την πραμάτεια τους σε ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ υπάρχει Μουσείο Αργυροχρυσοχοΐας, το οποίο δυστυχώς δεν κατέστη δυνατό να δούμε, καθότι κλειστό λόγω των εορταστικών ημερών που ήμασταν εκεί

Πέτρινο Γεφύρι της Κουιάσας

Κατεβαίνοντας από τους Καλαρρύτες και πριν φτάσουμε στη Μονή Κηπίνας είδαμε αυτή τη πινακίδα. Το γεφύρι της Κουιάσας είναι από τα πιο γνωστά στη περιοχή. Αφού παρκάραμε τα αυτοκίνητα, μετά από ολιγόλεπτο περπάτημα δίπλα στον Καλαρρύτικο ποταμό και μέσα σε πυκνή βλάστηση, αντικρίσαμε ένα νερόμυλο στον οποίο μπορείς ελεύθερα να περιπλανηθείς. Απέναντι ένας όμορφος μικρός καταρράκτης δένει αρμονικά με το υπέροχο τοπίο. Αρχές Ιανουαρίου και το κρύο τσουχτερό. Δίπλα στο νερόμυλο λειτουργεί καφέ με τραπεζάκια πλάι στο ποτάμι, ζεστή σούπα και φασολάδα. Είναι ανοιχτό από Απρίλιο ως τέλη Οκτώβρη.

Ιερά Μονή Κηπίνας

Η Μονή της Κηπίνας είναι ένα μέρος που αξίζει να επισκεφθεί όποιος βρεθεί στην περιοχή. Είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά μοναστήρια της Ηπείρου αλλά και της Ελλάδος γενικότερα. Σύμφωνα με μια εκδοχή το όνομα της μονής οφείλεται στους κήπους τους οποίους καλλιεργούσαν οι μοναχοί σε μια βραχώδη και δύσβατη περιοχή. Βρίσκεται σε απόσταση μόλις 10 λεπτών νότια των Καλαρρυτών, χτίστηκε το 1212 ενώ η πρόσβαση σ’ αυτή γίνεται από ένα μονοπάτι που είναι λαξευμένο στο βράχο ενώ πριν την είσοδο υπάρχει μια κινητή έως και σήμερα ξύλινη γέφυρα η οποία είχε φτιαχτεί έτσι για να παρεμποδίζουν οι μοναχοί τους επίδοξους επιδρομείς να εισβάλλουν στο εσωτερικό του, μιας και δημιουργείται κενό 4 μέτρων στον γκρεμό όταν σηκώνεται.

Μέσα στη μονή υπάρχει μια μυστική κρύπτη. Tη περίοδο της Τουρκοκρατίας και της Εθνικής Αντίστασης αποτέλεσε κρησφύγετο των υπόδουλων Ελλήνων και των αντιστασιακών. Εμείς βρήκαμε τη Μονή ανοιχτή αλλά σε αντίθετη περίπτωση μπορείτε να ζητήσετε τα κλειδιά για να επισκεφθείτε τη Μονή από το καφενείο στο συνοικισμό Κηπίνα.

Διαβάστε ακόμα: Οδοιπορικό σε ορεινά χωριά των Τρικάλων και της Άρτας

Πράμαντα

Τη μια από τις τρεις ημέρες που μείναμε στη περιοχή, επισκεφθήκαμε και το μεγαλύτερο κεφαλοχώρι στη περιοχή των Τζουμέρκων. Τα Πράμαντα ή η Πράμαντα όπως συνηθίζεται να λέγεται, έχει πληθυσμό γύρω στους 1500-2000 κατοίκους και βρίσκεται σε υψόμετρο 840 μέτρων.

Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η κτηνοτροφία. Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει η πανέμορφη πλακόστρωτη πλατεία, με την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής να είναι το στολίδι των Πραμάντων. Δίπλα στην εκκλησία βρίσκεται ένας υπεραιωνόβιος πλάτανος (φυτεύτηκε το 1856) καθώς και η πολύ γνωστή βρύση του «Αράπη». Φάγαμε ωραία και σε καλές τιμές κρεατικά, στην ταβέρνα του «Μπούτζα» απέναντι από τον εκκλησία.

Αρνητική εντύπωση μας έκανε που μέσα στο όλο Χριστουγεννιάτικο κλίμα, ο δήμος είχε βάλει ένα μικρό στάβλο στην πλατεία με 2 μικρά pony για να ῾διασκεδάζουν῾ τα μικρά παιδιά. Την άποψη μας για το θέμα αυτό την έχουμε εκφράσει σε άλλο άρθρο.

Τα Πράμαντα απέχουν 20 χλμ από τους Καλαρρύτες και 25 από το Συρράκο. Είναι ένα πανέμορφο χωριό με συγκλονιστική θέα που πρέπει να αφιερώσετε κάποιον από το χρόνο σας για να το εξερευνήσετε.

Πεζοπορία από Καλαρρύτες  προς Συρράκο

Για να δικαιολογήσουμε και τον τίτλο της σελίδας, αν και λίγο extreme για οικογένειες με μικρά παιδιά, μια πολύ δυνατή εμπειρία, είναι η πεζοπορία του μονοπατιού που συνδέει τους Καλαρρύτες με το Συρράκο. Δυο χωριά που είναι αντικριστά το ένα με το άλλο, αλλά λόγω της χαράδρας που παρεμβάλλεται ανάμεσα τους, το οδικό δίκτυο απαιτεί έναν μικρό κύκλο 18 χλμ για να διανύσεις αυτή τη διαδρομή. Υπάρχει όμως μια πεζοπορική διαδρομή που όποιος την τολμήσει θα ανταμειφθεί. Και μιλάω από άποψη φυσικής ομορφιάς. Γιατί η ανθρώπινη παρέμβαση που έχει γίνει στη περιοχή είναι ανεπανόρθωτη, άσχημη και πολύ πάνω από το φυσιολογικό κόστος.

Το μονοπάτι Καλαρρύτες-Συρράκο έχει φτιαχτεί πριν από 4 περίπου χρόνια από το Δασαρχείο Ιωαννίνων. Για τους λάτρεις της φύσης όπως είμαστε κι εμείς, είναι μια πολύ άσχημη κατασκευή, με ένα τοιχάκι που δεν αφήνει τα νερά να φύγουν στη χαράδρα, με 2 αταίριαστους γαλβανιζέ σωλήνες πάνω στο τοιχάκι και κόστος; 650.000€!!! Μήκος κατασκευής μονοπατιού 1350μ. 500 ευρώ το μέτρο η καταστροφή!!!

 

Σε χαλαρό τέμπο η πεζοπορία διαρκεί περίπου 1:30 ώρα. Μετά από 15 περίπου λεπτά ομαλής πορείας αρχίζει η κατάβαση. Η θέα μαγεύει. Τα συνεχή κλικ της φωτογραφικής μηχανής συνοδεύονται αρμονικά από τα βήματα μας στο χωμάτινο μονοπάτι. Ο γραφών θέλει να αποθανατίσει με τον καλύτερο τρόπο το μεγαλείο της μαγευτικής χαράδρας.

Η δύναμη του νερού και του αέρα, έχουν σμιλέψει τόσο όμορφα τον τόπο, στο βάθος το Συρράκο, φτιαγμένο εξ ολοκλήρου από πέτρα, είναι μόλις μια ανάσα μακριά, όμως για να το φτάσουμε, πρώτα πρέπει να κατέβουμε μέχρι το πιο βαθύ σημείο του φαραγγιού και από μια μικρή ξύλινη γέφυρα να περάσουμε πάνω από τον ποταμό Χρούσια που είναι παραπόταμος του Καλαρρυτικού.

Από εδώ και πέρα αρχίζει το ανηφορικό κομμάτι της διαδρομής. Υπάρχουν σημεία γλιστερά αλλά και σημεία απερίφραχτα σε μεγάλο ύψωμα. Με την Αναστασία (2.5 ετών τότε) στο μάρσιπο και τον ιδρώτα παρόλο το κρύο λόγω ημερών να τρέχει ακατάπαυστα, ανεβήκαμε σχετικά γρήγορα τη δύσκολη ανηφοριά.

Ρίξτε μια ματιά: 29 μέρες στην Ελλάδα με τη σκηνή οροφής

Φτάσαμε στο Συρράκο

Η άφιξη στο Συρράκο μας ανταμείβει. Πανέμορφο χωριό μέσα στην φύση , από τα λίγα κατά τη γνώμη μου που έχουν διατηρήσει στο ακέραιο τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα. Όπως και στους Καλαρρύτες έτσι κι εδώ δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα. Πρέπει να το παρκάρετε έξω από το χωριό. Περπατώντας στο Συρράκο θα έχετε την ευκαιρία να γνωρίσετε τα γραφικά και λίγο απότομα πέτρινα του καλντερίμια. Φάγαμε στην ταβέρνα Σταυραετός πολύ ωραία κρεατικά, δίπλα από την πλατεία. Έπειτα ξεκινήσαμε οι άντρες για πίσω και με τα αυτοκίνητα πήγαμε και πήραμε τα κορίτσια μας

Επίλογος

Τα Τζουμέρκα είναι από τα μέρη που όλοι πρέπει να επισκεφθούν. Από τις ωραιότερες ταξιδιωτικές μας εμπειρίες, από τις πιο ωραίες εικόνες φύσης και τοπίων.Tι άλλο έπρεπε να δούμε αλλά δεν είχαμε αρκετό χρόνο:

• Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου: Βρίσκεται στο Βουργαρέλι. Εδώ κηρύχτηκε η επανάσταση εναντίον των Τούρκων στην περιοχή των Τζουμέρκων. Στο εσωτερικό του ναού θα δείτε τοιχογραφίες του 1714 κι ένα ξυλόγλυπτο τέμπλο.

• Σπήλαιο Ανεμότρυπα: Κοντά στα Πράμαντα, ανακαλύφτηκε το 1960. Πρόκειται για την κοίτη υπόγειου ποταμού, του οποίου η στάθμη έχει διαφοροποιηθεί τρεις φορές.

• Γέφυρα της Πλάκας: Στην περιοχή υπάρχουν πολλά γεφύρια, αλλά αυτό είναι το πιο εντυπωσιακό (1866), καθώς είναι το μεγαλύτερο πέτρινο μονότοξο γεφύρι της χώρας. Πάνω στον Άραχθο ποταμό, μέχρι το 1913 αποτελούσε σύνορο μεταξύ του ελληνικού και του τουρκικού κράτους.

• Λοιπά αξιοθέατα: Το Λαογραφικό Μουσείο του Παντελή Καράλη στην Κυψέλη, η τεχνητή λίμνη Πουρναρίου, το πέτρινο γεφύρι της Πολιτσάς, το μοναστήρι της Τσούκας κοντά στο χωριό Λάζαινα, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στους Καλαρρύτες, το μοναστήρι της Βύλιζας κοντά στο Ματσούκι, οι καταρράκτες τόσο στο χωριό Καταρράκτης όσο και στα Θεοδώριανα ( καταρράκτες της Σούδας ) είναι ακόμη μερικά από τα αξιοθέατα της περιοχής.